Posts

Showing posts from August, 2022

සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ පරිමාණය

Image
සෞරග් ‍ රහ මණ්ඩලයේ මෙවන් පින්තූර ඔබ කොතෙකුත් දැක ඇතුවාට සැක නැත. නමුත් සැබැවින්ම මෙවන් පින්තූර තරමක් නොමග යවන සුළුයි. මන්ද යත් ග් ‍ රහලෝක වල ප් ‍ රමාණය විනා ඒවායේ අතර පරතරයන් පිලිබඳ දල අදහසක්වත් මෙවන් පින්තූරයකින් ගත නොහැකි නිසාය. පෘථිවියේ විශ්කම්භය දල වශයෙන් කිලෝමීටර් 12742 ක් වේ. හිරුගේ විෂ්කම්භය ආසන්නව මිලියන් 1.39ක් හෙවත් ලක්ෂ 14ක් පමණ වේ. ඒ අනුව අපගේ සූර් ‍ යයා පෘථිවිය මෙන් සිය ගුණයකටත් වඩා විශාලය. සෞරග් ‍ රහ මණ්ඩලයේ විශාලතම ග් ‍ රහලෝකය වන බ් ‍ රහස්පතිගේ විශ්කම්භය කිලෝමීටර් 139820 කි. එය අපේ පෘථිවිය මෙන් දහ ගුණයකටත් වඩා විශාලය. ග් ‍ රහලෝක අතර දුරෙහි වෙනස මෙයටත් වඩා වැඩිය. සූර් ‍ යයාගේ සිට පෘථිවියට ඇතිදුර කිලෝමීටර් මිලියන 150ක් (කෝටි 15ක්) පමණ වේ. අපට ආසන්නම ග් ‍ රහලොව සිකුරුය. එය කිලෝමීටර් මිලියන 40ක් පමණ දුරකින්ද අඟහරු මිලියන 96ක් පමණ දුරකින්ද පිහිටා ඇත. බ් ‍ රහස්පති පිහිටා ඇත්තේ කිලෝමීටර් මිලියන 600 (කෝටි 60) කිනි. සෞරග් ‍ රහ මණඩලයේ ඉතා දුරින් ඇති නෙප්චුන් අපට කිලෝමීටර මිලියන 4325 (කෝටි 432) ක් දුරින් ඇත. සැබැවින්ම ග් ‍ රහලෝක හිරුවටා වලයාකාර පථවල ගමන්ගන්නා බැවින් මේ අගයන් සාමාන්...

අවුරෝරා සහ ජීවයේ පැවැත්ම

Image
අවුරෝරා නොහොත් උෂාලෝකය ඔබ පින්තූරයකින් හෝ දැක ඇතුවාට සැක නැත. රාත් ‍ රී අහසේ මැවෙන ඉතාම අලංකාර ආලෝක රටා සමකාසන්න අප රටට නොපෙනෙන නමුත් ධ් ‍ රැවාසන්න සමහර රටවලට අගෝස්තු අග පමණ සිට මාර්තු මුල දක්වා කාලයේ ඉතා අලංකාරව දර්ශනය වේ. පුරාණ ග් ‍ රීක ජනකථා වලට අනුව අවුරෝරා යනු උදෑසනට අදිපතිවූ දෙවඟනයි. අවුරෝරා බොරියාලිස් නමින් උත්තර අර්ධගෝලයේ චුම්භක ධ් ‍ රැවය ආසන්නව පිහිටා ඇති රටවල් වන ඇලස්කාව, කැනඩාව, ෆින්ලන්තය, ස්වීඩනය, නෝර්වේ, අයිස්ලන්තය, රුසියාව වැනි රටවලටත්, අවුරෝරා ඔස්ට් ‍ රාලිස් නමින් දක්ෂිණ චුම්භක ධ් ‍ රැවය ආසන්න රටවල් වන තස්මේනියාව, නවසීලන්තය හා ඇන්ටාක්ටිකාව වැනි රටවලටත් උෂාලෝකය දර්ශනය වේ. අවුරෝරා හටගන්නේ සූර් ‍ යයාගේ සිට පැමිණෙන සූර් ‍ යසුළං වල ඇති අයන (ප්ලාස්මා) පෘථිවියේ ඉහළ වායුගෝලයේ ඇති පරමාණු හා ගැටීමෙනි. සූර් ‍ යයාගේ ඉන්ධනය හයිඩ් ‍ රජන්ය. මෙම හයිඩ් ‍ රජන් දහනය වී හීලියම් නිෂ්පාදනය වන අතර මෙම ප් ‍ රතික් ‍ රියාවේදී ඉතා විශාල තාප ප් ‍ රමාණයක් හා ගැමා කිරණ වැනි විකිරණ ද නිකුත් වෙයි. සූර්යයාගේ අභ් ‍ යන්තර උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක මිලියන පහළොවක් පමණද පිටත පෘෂ්ඨය සෙල්සියස් අංශක හය දහසක් පමණද...

Pale Blue Dot

Image
  මේ පින්තූරය ඉතාම වැදගත් එකකි. Pale Blue Dot නම් මෙය 1990 පෙබරවාරි 14 වන දින වොයේජර් 1 යානයෙන් කිලෝමීටර් බිලියන හයක පමණ දුරක සිට ගත් එකකි. මෙහි දකුණු කෙළවරේ සිට ඇති පළමු සූර් ‍ ය කදම්බයෙහි මැදට වන්නට ඇති පික්සලයක ප් ‍ රමාණයේ තිත පෘථිවියයි. එය අපේ නිවහනයි. ජීවය ආරම්භවූදා සිට සියළු මිනිසුන්, දාර්ශණිකයන්, ශාස්තෘවරුන්, විද් ‍ යාඥයන්, රණවිරුවන්, දාමරිකයන්, සොරුන්,මංකොල්ල කරුවන් සියලු දෙනා ජීවත් වූයේ මෙහිය. එක් මිනිසෙක් හැරෙන්නට අප සියළුදෙනා ඉපදුනේද මියගියේද පොලවට පස්වූයේද මෙහිය. විද් ‍ යාඥ ඉයුජීන් ෂූමාකර්ගේ භෂ්මාවශේෂ හඳෙහි තැන්පත්ව ඇත. අපි තරු දරුවෝ වෙමු. එමෙන්ම අහම්බයෙන් ජීවිතය ලද්දෝ වෙමු. තරුවක් තමාගේ ඉන්ධනය වන හයිඩ් ‍ රජන් දහනයවී අවසන් වූවාට පසු මියයයි. විශාල තරු ඉතා කෙටි කාලයකින් මහා පිපුරුමක් සහිතව සුපර්නෝවා බවට පත්වේ. බොහොමයක් කුඩා තරු දිගු කලක් ජීවත්ව නිහඬව මියයති. ඔවුන් සුදු වාමනයින් බවට පත්වේ. තරුවක් මියයනවිට තමාගේ පදාර්ථයෙන් කොටසක් අවකාශයට විසිකර දමයි. මේ වීසිකරන සංඝටක තවත් තරුවක් නිරිමාණයට දායක වේ. එය අහම්බයකි. මළතරුවකින් විසිරෙන පදාර්ථ අවකාශයේදී එක්තැන්වී ගුරුත්වයට යටත්ව අල...